نگرانی دیده‌بان حقوق بشر از وضعیت کودکان منتسب به داعش در شمال شرق سوریه

سازمان دیده‌بان حقوق بشر گزارش داد حدود ۴۲ هزار مظنون به عضویت در داعش و اعضای خانواده‌‌های آن‌ها از ۶۰ کشور مختلف جهان، در شمال شرقی سوریه در بازداشت هستند که اکثریت آن‌ها را کودکان تشکیل می‌دهند. کودکانی که با خطرات جدی همچون در معرض خشونت بودن یا جذب از سوی داعش روبه‌رو هستند.

در گزارش دیده‌بان حقوق بشر که دوشنبه هشتم بهمن منتشر شده گفته شده بسیاری از این کودکان را والدین آن‌ها به سوریه آورده‌اند، والدینی که قصد داشتند به داعش بپیوندند یا تحت حکومت این گروه زندگی کنند.

بخش دیگری از این کودکان نیز در مناطق تحت تسلط داعش یا در اردوگاه‌هایی که مظنونان به عضویت در این گروه در آن‌جا نگهداری می‌شوند، به دنیا آمدند.

در گزارش دیده‌بان حقوق بشر آمده است: «نزدیک به ۸۰ درصد از این کودکان زیر ۱۲ سال سن دارند و جوان‌تر از آن هستند که نقشی فعال در داعش ایفا کرده باشند. با این حال، بسیاری از کشورها با استناد به مسائل امنیت ملی یا نگرانی از واکنش‌ مردم، از پذیرش این شهروندان خردسال و بازگشت آن‌ها به کشورشان سرباز می‌زنند.»

جنگ داخلی سوریه به دنبال تظاهرات مسالمت‌آمیز مردم این کشور علیه حکومت بشار اسد در سال ۲۰۱۱ کلید خورد.

در پی سرکوب گسترده و خونین اعتراضات مردمی به دست حکومت سوریه، داعش از یک سو و نیروهای حامی اسد، نظیر سپاه پاسداران، روسیه و حزب‌الله لبنان از سوی دیگر، به این مناقشه وارد شدند.

داعش در ژوئن ۲۰۱۴ در بخش‌های از عراق و سوریه، از جمله رقه و دیر الزور، اعلام «خلافت» کرد.

داعش در نهایت در سال ۲۰۱۹ از مناطق تحت کنترل خود در سوریه به بیرون رانده شد، اما همچنان به حملات پراکنده اما مرگبارش، به‌ویژه علیه «نیروهای دموکراتیک سوریه»، در شمال شرقی این کشور ادامه می‌دهد. اعضای داعش اکنون در مناطق بیابانی سوریه پنهان شده‌اند.

نمایی از ویرانی‌های به جا مانده از درگیری‌ها در حومه دمشق، ۱۴ دی
نمایی از ویرانی‌های به جا مانده از درگیری‌ها در حومه دمشق، ۱۴ دی

وضعیت «برزخی» کودکان منتسب به داعش در سوریه

دیده‌بان حقوق بشر در ادامه گزارش خود نوشت کودکان منتسب به داعش در شمال شرقی سوریه در «برزخ» گرفتار شده‌اند و شماری از آن‌ها، از فرط ناامیدی به مرز «خودکشی» رسیده‌اند.

این سازمان هشدار داد این کودکان «در شرایط بسیار ناگواری زندگی می‌کنند که می‌توان آن را معادل شکنجه دانست» و با خطراتی جدی، همچون قرار گرفتن در معرض خشونت یا جذب از سوی داعش، روبه‌رو هستند.

دیده‌بان حقوق بشر افزود سازمان ملل متحد و کارشناسان امنیتی و مقابله با تروریسم معتقدند رها کردن این کودکان در اردوگاه‌ها و زندان‌ها در شمال شرقی سوریه، خطرات بسیار بیشتری از بازگشت آن‌ها به کشور متبوعشان، برای امنیت جامعه بین‌المللی به همراه خواهد داشت.

آمریکا و بسیاری دیگر از کشورهای غربی بر این باورند که نیروهای مسلح کُرد سوریه و در راس آن‌ها «نیروهای دموکراتیک سوریه»، نقشی حیاتی در مقابله با تهدیدات گروه‌های اسلام‌گرای افراطی، از جمله داعش، در این کشور ایفا می‌کنند.

با این حال، در هفته‌های اخیر و پس از سقوط حکومت اسد، فشارها بر نیروهای سوریه دمکراتیک برای عقب‌نشینی از شمال شرقی سوریه افزایش یافته است.